Artykuły

Drewno należy do najbardziej znanych i zarazem przyjaznych człowiekowi materiałów budowlanych. Jest odnawialne, poddaje się recyklingowi, tworzy we wnętrzu zdrowy mikroklimat. Do zalet wybudowanych z niego domów należy także energooszczędność. Termoizolacyjne właściwości drewna są znacznie wyższe niż ścian wykonanych z ceramiki czy betonu komórkowego, dlatego domy z bali są najbardziej rozpowszechnione w krajach z surowym klimatem. Coraz częściej drewniane domy całoroczne wykonywane są z bali z wkładkami termoizolacyjnymi – materiał ten dodatkowo podnosi parametry termoizolacyjne ścian. Dzięki zdolności do samoregulacji wilgotności budynek wychładza się latem, a zimą utrzymuje ciepło, co ogranicza wydatki na energię grzewczą oraz klimatyzację.

ZDROWE I TRWAŁE

Zdolność drewna do regulacji wilgotności ma wpływ nie tylko na koszty zużycia energii, to również przyczyna zdrowego mikroklimatu wnętrz. Gdy na zewnątrz jest ciepło i sucho, drewno oddaje wilgoć do środka, natomiast w czasie deszczu i słoty osusza powietrze we wnętrzach. Idealnie wyregulowany pod względem wilgotności klimat sprzyja dobremu samopoczuciu, zmniejsza ryzyko powstawania chorób, a nawet poprawia kondycję psychiczną. To jedyny budulec, który również pięknie pachnie, pozytywnie oddziałując na organizm. Lotne cząsteczki zapachowe nazywane fitoncydami odpowiadają za dobry nastrój, ale też mają silne właściwości bakteriobójcze. Ponadto drewno używane do produkcji domów nie jest ulepszane środkami, które mogłyby zawierać toksyczne dla otoczenia związki. Stosowany w budownictwie jednorodzinnym przez wieki materiał zapracował sobie na opinię nie tylko zdrowego, ale też bardzo trwałego budulca. Domy z drewna pozostają w nienaruszonym stanie przez długie lata, a więc nie trzeba obawiać się, że budynki są słabsze od murowanych. Choć drewno nie jest materiałem ciężkim, wykonane z niego konstrukcje są stabilne, a czynniki atmosferyczne nie stanowią dla budynków żadnego zagrożenia. Są absolutnie niepodatne na negatywne oddziaływanie silnego wiatru, a dobrze zabezpieczony materiał ma wysoką odporność na działanie wody i wilgoci, ogień oraz na korozję biologiczną.

PRZEPISY PRZECIWPOŻAROWE

Domy drewniane są uznawane za budynki rozprzestrzeniające ogień, dlatego w stosunku do nich w przepisach przeciwpożarowych znajdują się rygorystyczne wymagania dotyczące odległości między sąsiadującymi budynkami. Między dwoma domami drewnianym położonymi na sąsiednich działkach odległość ta nie może być mniejsza niż 16 m, bez względu na to, czy w ścianach zwróconych ku granicy są okna, czy nie. Między domami murowanym i drewnianym położonymi w sąsiedztwie dystans nie może być mniejszy niż 12 m, bez względu na to, czy w ścianach zwróconych ku granicy są okna, czy ich nie ma.

TECHNOLOGIE BUDOWY

Chcąc wybudować dom drewniany, mamy do dyspozycji dwie technologie budowy. Jedna to domy szkieletowe, których konstrukcja opiera się na drewnianym szkielecie wykonywanym zazwyczaj ze słupów o przekroju 14x14 cm (minimalny przekrój to 10 cm), które rozstawia się co 40 lub 60 cm. Słupy opiera się na poziomej belce (podwalinie) zakotwionej w fundamencie. Przestrzeń między nimi wypełniana jest materiałem izolacyjnym: wełną mineralną lub drzewną, możliwe jest również wtłoczenie w przestrzeń wełny celulozowej lub pianki poliuretanowej. Od strony zewnętrznej materiał izolacyjny musi być osłonięty folią wiatroizolacyjną, a od wewnątrz – folią paroizolacyjną. Aby wzmocnić i zamknąć od zewnątrz szkielet ściany, jako poszycie najczęściej stosuje się płyty OSB lub MFP. Technologie szkieletowe bez problemu spełniają obowiązujące normy dotyczące izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych. To, jaką formę przybierze konstrukcja szkieletowa, zależy od wykończenia ścian zewnętrznych. Jeśli obłożymy je oblicówką, to powstanie klasyczny dom drewniany. Można je także wykończyć tynkiem lub okładziną np. z klinkieru. Natomiast od wewnątrz ściany wykańcza się płytami gipsowo-kartonowymi. Dobrą praktyką jest ułożenie płyt g-k w dwóch warstwach. Chociaż ściany działowe są o połowę cieńsze (mają ok. 12 cm) od konstrukcyjnych, to powstają w podobny sposób. Przestrzenie między profilami wypełnia się materiałem izolacyjnym i obija płytami g-k lub okładziną drewnianą. Zadaniem izolacji jest wygłuszenie ściany. Druga technologia to domy z drewnianych bali, sprawdzające się jako domy całoroczne, jak i letniskowe. Ściany wznoszone są według tradycyjnego wzorca zwanego wieńcówką, który polega na układaniu kolejnych bali na sobie. Inną metodą jest system sumikowo-łątkowy, w którym cieńsze bale mocuje się między pionowymi słupami zlokalizowanymi w newralgicznych miejscach obiektu – takich jak narożniki, otwory drzwiowe czy okienne. Całoroczne domy z drewna wznoszone są z bali o średnicy 36-42 cm, które nie muszą być izolowane termicznie, domki letniskowe zaś z bali o średnicy 25- -32 cm. Większość domów buduje się z bali z drewna świerkowego lub sosnowego, a wśród surowców syberyjskich oprócz sosny pojawia się również modrzew i cedr. Wiele osób stawia na konstrukcje w stylu rustykalnym – są one niezwykle klimatyczne i wzbudzają wiele pozytywnych skojarzeń. Jednak dom z bali może też wyglądać zupełnie tak, jak klasyczny budynek murowany.

EKSPRESOWO I POD KLUCZ

Domy z drewna są dość często oferowane jako gotowe produkty w standardzie pod klucz. Komponenty wykonane w zakładzie produkcyjnym dostarczane są na miejsce budowy, dzięki czemu można zaoszczędzić sporą ilość czasu. Dom z bali oraz dom w technologii szkieletowej mogą zostać wybudowane w stanie do zamieszkania w ciągu kilku miesięcy, poza tym budowa może być prowadzona niemal o każdej porze roku. Wynika to z faktu, że ilość prac mokrych jest ograniczona do absolutnego minimum. Tańsze są domy powstałe na podstawie gotowych projektów – większość firm specjalizujących się w budowie bazuje na kilku-kilkunastu modelach. Powtarzalność projektu może być w tym przypadku atutem – większość komponentów przechodzi podczas produkcji przez liczne kontrole, co w znacznym stopniu minimalizuje usterki.

WYKOŃCZENIE I ARANŻACJA WNĘTRZ W DOMU Z DREWNA

Ściany z bala na okrągło

Wewnątrz domu z bala nieocieplonego możemy mieć ściany drewniane płaskie bądź półokrągłe – w zależności od rodzaju bala użytego do konstrukcji domu. Takie ściany możemy zaimpregnować olejem, woskiem lub bejcą, wtedy drewno zachowa cały swój urok: kształt bala, kolor, usłojenie, zapach, ale także wszystkie niedoskonałości naturalnego materiału, takie jak sęki, spękania czy krzywizny. Jeśli bale w ścianach łączone są za pomocą warkoczy, które wbija się między szczeliny, aby zabezpieczyć dom przed zimnem, będą one widoczne również w środku. Kiedyś wykonywane były one z mchu, obecnie ze specjalnie struganych wiórów z drewna świerkowego. Podobny efekt wizualny można osiągnąć również w domu drewnianym ocieplonym – wykonuje się wówczas okładzinę z desek imitujących bale.

Drewniana boazeria

Boazeria przeżywa renesans, wraca do mody, choć w nieco innym wydaniu. Ociepla każdy zakątek, sprawiając, że pomieszczenie staje się przytulne. Co więcej, zatrzymuje ciepło w budynku i tłumi hałas. Poza tym dobrze maskuje nierówności ścian. W domu drewnianym boazeria jest naturalnym sposobem wykończenia ścian wewnętrznych. Okładziną z drewnianych desek można wykończyć domy wybudowane w technologii szkieletowej, ale również z bala ocieplonego. Boazerię układa się z drewnianych listew lub paneli o różnych szerokościach i długościach. Zamocowane pionowo, poziomo, a nawet w modną dzisiaj jodełkę mogą tworzyć tło dla aranżacji w różnych stylach: od rustykalnego, poprzez skandynawski, aż po nowoczesny styl industrialny. Na boazeryjne deski można wykorzystać drewno nowe oraz pochodzące z rozbiórki starych domów i stodół. Te wykonane z drewna odzyskowego mają wyraźny wzór, liczne sęki, przebarwienia i niejednolity odcień. W zależności od gatunku drewna i sposobu jego wykończenia ze starych desek można wykreować okładzinę o zróżnicowanej kolorystyce, fakturze oraz formie.

Drewno w kolorze

Ściany z drewna można też pomalować farbą do drewna na różne kolory. W ten sposób można odmienić zarówno starą boazerię, jak i pomalować nową okładzinę. Jeśli stary lakier dobrze się trzyma, a chcemy przemalować boazerię emalią kryjącą, wystarczy powierzchnię zmyć wodą ze środkiem myjącym, a potem zmatowić starą warstwę lakieru drobnoziarnistym papierem ściernym. Gdy na deskach są nieprzyczepne fragmenty starej powłoki, należy je usunąć, ubytki w drewnie uzupełnić szpachlą i całość przeszlifować papierem ściernym. Tak przygotowaną boazerię można dwukrotnie pomalować wodorozcieńczalną emalią do drewna. Prace wykonujemy w temperaturze 15-25°C wzdłuż słojów drewna, za pomocą pędzla lub wałka. W celu uzyskania zadowalającego efektu zaleca się nanieść 2-3 warstwy lakieru, w zależności od chłonności materiału. Pomiędzy naniesieniem kolejnych warstw należy zachować 4-godzinną przerwę.

Ścianka ze szczap drewna

W domu z drewna można wykorzystać do wykończenia i dekoracji również kawałki drewna opałowego. Ściśle ułożone szczapy i polana przeznaczone do palenia w kominku wciśnięte w ramę z drewna dowolnej wielkości ozdobią ścianę domu wybudowanego bala lub wykończonego boazerią. Żeby zapas opału był efektowną dekoracją, wystarczy z wyczuciem uporządkować gromadzone do palenia kawałki drewna, wykorzystując różnice w rozmiarach, kształtach i kolorystyce szczap. Ścianka z drewnianych polan stanowi dynamiczną dekorację – w sezonie zimowym, gdy wyciągamy z niej drewno do kominka, szybko zmienia swoją formę. Może ją odzyskać, gdy zapas drewna ponownie uzupełnimy.

Nowoczesne panele lamelowe

Oryginalne wnętrze możemy uzyskać, sięgając po panele drewniane z płaskich lub przestrzennych elementów. Niepowtarzalność każdego modułu wynika z unikalnej struktury pozyskanego drewna. Samo drewno może być cięte wzdłuż lub w poprzek słojów, co również zmienia wygląd. Można nimi wykończyć całą ścianę lub tylko jej fragment. Przestrzenny efekt osiąga się poprzez formę pojedynczych modułów. Szczebliny mogą tworzyć konstrukcje ażurowe – wówczas stosuje się je w formie przepierzeń czy ścianek oddzielających aneksy i zakątki wnętrza. Lamele dostępne są jako pojedyncze listwy do naklejania na ścianę lub gotowe konstrukcje.

Motywy i dekoracje leśne

Natura ma na nas kojący wpływ, nawet wtedy, gdy obcujemy jedynie z jej wizerunkiem. Jednak w domu z drewna ściany nie muszą być wykończone tym materiałem. Efekt bliskości naturalnego drewna osiągniemy, wybierając tapetę ze wzorem drzew. Niezależnie, czy zdecydujemy się na kolorowe naturalistyczne obrazy lasu, czy też graficzne czarno-białe rysunki rytmicznie powtarzających się pni i koron drzew, wprowadzimy do wnętrza harmonię oraz spokój zbliżone do odczuć, których doznajemy, zagłębiając się w gęstwiny borów czy klimatycznych zagajników. Taki rodzaj wykończenia ścian pasuje do każdego pomieszczenia.